Gaz płynny (LPG) to mieszanina węglowodorów, która w warunkach normalnych występuje w stanie gazowym, ale pod odpowiednim ciśnieniem zamienia się w ciecz. To właśnie w takiej postaci jest przechowywany i transportowany. W jego skład wchodzą głównie:
- Propan (C3H8) i propylen,
- Butan (C4H10) oraz jego pochodne – buteny i butadieny.
Dodatkowo, w mniejszych ilościach mogą występować także inne węglowodory, takie jak metan, etan czy pentany.
Jakie są rodzaje LPG?
W zależności od proporcji propanu i butanu oraz ich zastosowania, wyróżnia się trzy główne rodzaje gazu płynnego:
- Butan techniczny – używany głównie w pomieszczeniach,
- Propan-butan techniczny – najczęściej stosowany w gospodarstwach domowych,
- Propan techniczny – najlepiej sprawdza się w warunkach zewnętrznych.
Co warto wiedzieć o LPG?
- Jest cięższy od powietrza, więc jeśli dojdzie do wycieku, gaz może gromadzić się w zagłębieniach – to ważne przy projektowaniu instalacji gazowych.
- Ma wysoką wartość opałową, co czyni go bardzo efektywnym źródłem energii.
- Łatwo się przechowuje i transportuje, ale wymaga specjalnych zbiorników ciśnieniowych.
Różnice między propanem a butanem
Propan (C3H8) – niezawodny w niskich temperaturach
- Wrze już przy -42°C, co oznacza, że dobrze sprawdza się zimą,
- Ma wyższe ciśnienie, co ułatwia jego odparowywanie,
- Świetnie nadaje się do magazynowania na zewnątrz, np. w zbiornikach przydomowych.
Propan-butan (C3H8 + C4H10) – klasyczna mieszanka
- Temperatura wrzenia zależy od proporcji, np. mieszanka 30% propanu i 70% butanu wrze przy -20°C,
- Ma niższe ciśnienie niż czysty propan, przez co jego zdolność odparowywania jest mniejsza,
- Nadaje się głównie do użytku wewnątrz pomieszczeń.
Butan (C4H10) – idealny do pomieszczeń
- Wrze przy -2°C, więc w niskich temperaturach nie odparowuje efektywnie,
- Jest stosowany głównie w pomieszczeniach, np. w zapalniczkach czy kuchenkach turystycznych,
- Cięższy od powietrza, dlatego w przypadku nieszczelności osiada na dole pomieszczenia.
Jak gaz płynny wypada na tle innych paliw?
LPG ma wyższą kaloryczność niż gaz ziemny, co oznacza, że dostarcza więcej energii z tej samej ilości paliwa. Przykładowo:
- Propan jest 2,4 razy bardziej kaloryczny od gazu ziemnego,
- Butan przewyższa gaz ziemny aż 3,3 razy pod względem wartości opałowej.
To sprawia, że gaz płynny jest wydajnym i ekonomicznym źródłem energii, idealnym zarówno do ogrzewania, jak i zasilania urządzeń przemysłowych czy transportowych.
Ile gazu zużywasz?
Żeby łatwiej oszacować zużycie LPG, warto znać podstawowe przeliczniki:
- 1 litr gazu w stanie ciekłym = 0,254 m³
- 1 kg gazu to ok. 1,92 litra w stanie ciekłym,
- 1 Nm³ (normalny metr sześcienny) gazu odpowiada 2 kg propanu.
Dzięki tym wartościom można precyzyjnie określić ilość gazu potrzebną do ogrzewania domu, gotowania czy zasilania pojazdów.